Bent u zelfstandige in bijberoep en denkt u na over hoe u uw pensioen het best opbouwt? Dan hebt u misschien al gehoord van het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ). Dit is een fiscaal voordelige manier om extra pensioen te sparen, specifiek voor ondernemers.
Maar is een VAPZ ook een optie voor zelfstandigen in bijberoep? Het antwoord is niet zo eenvoudig. In sommige gevallen kan het, maar er zijn strikte voorwaarden. In dit artikel leggen we uit wanneer u een VAPZ kunt afsluiten, welke voordelen het biedt en wat u kunt doen als u (nog) niet in aanmerking komt.
Wat is een VAPZ en waarom is het zo interessant?
Als zelfstandige is het wettelijk pensioen vaak lager dan dat van een werknemer. Dat komt omdat sociale bijdragen anders berekend worden. Daarom is het belangrijk om tijdig na te denken over een extra spaarpot voor later.
Met een VAPZ kunt u elk jaar een bedrag opzijzetten voor uw pensioen, en dat bedrag volledig aftrekken als beroepskost. Dat betekent dat uw belastbaar inkomen daalt, waardoor u minder belastingen én minder sociale bijdragen betaalt.
Wat maakt een VAPZ zo aantrekkelijk?
- Fiscaal voordeel: de premie is 100% aftrekbaar als beroepskost
- Minder sociale bijdragen: doordat uw belastbaar inkomen daalt
- Gegarandeerd rendement: dankzij een vaste rentevoet en mogelijke winstdeling
- Flexibele stortingen: u bepaalt zelf hoeveel u spaart (binnen een wettelijk maximum)
- Vroegtijdig gebruik mogelijk: u kunt het opgebouwde kapitaal gebruiken voor de aankoop of renovatie van vastgoed
Een VAPZ behoort tot de tweede pensioenpijler. In België bestaat het pensioensysteem uit vier pijlers:
- Het wettelijk pensioen
- Aanvullende pensioenopbouw via de werkgever of een zelfstandige activiteit (zoals VAPZ)
- Individueel pensioensparen en langetermijnsparen
- Vrij sparen zonder fiscaal voordeel, bijvoorbeeld via beleggingen
Omdat het wettelijk pensioen als zelfstandige vaak beperkt is, is een extra pensioenopbouw via de tweede en derde pijler een slimme keuze.
Komt een zelfstandige in bijberoep in aanmerking voor een VAPZ?
Dat hangt af van uw sociale bijdragen. Niet elke zelfstandige in bijberoep kan zomaar een VAPZ afsluiten. De belangrijkste voorwaarde is dat uw sociale bijdragen minstens even hoog zijn als die van een zelfstandige in hoofdberoep.
In 2025 betekent dit een netto belastbaar inkomen van minimaal €16.870,94 per jaar.
Wanneer kunt u géén VAPZ afsluiten?
- U bent een starter in bijberoep en betaalt nog verlaagde sociale bijdragen
- Uw inkomen ligt onder de drempel van €16.870,94 per jaar
- U betaalt enkel de minimumbijdrage, waardoor u geen volwaardige pensioenrechten opbouwt
Omdat de berekening van een VAPZ gebaseerd is op uw inkomen van drie jaar geleden, kunt u als startende zelfstandige in bijberoep pas na minstens drie jaar overwegen om een VAPZ af te sluiten.
Wat als uw inkomen schommelt?
Een zelfstandige in bijberoep verdient vaak niet elk jaar hetzelfde. Stel dat uw inkomen het ene jaar boven de drempel ligt, maar het jaar erop niet meer. Wat dan?
- Als uw inkomen onder de drempel zakt, kunt u dat jaar geen VAPZ–premie betalen
- U bent niet verplicht om elk jaar te storten, dus u kunt uw bijdragen pauzeren als het even financieel moeilijker gaat
- Zodra u weer voldoende verdient, kunt u opnieuw bijdragen
Kort gezegd: een VAPZ is flexibel. U bepaalt zelf wanneer en hoeveel u stort, zolang u binnen het wettelijk plafond blijft.
Hoeveel kunt u sparen met een VAPZ?
De jaarlijkse VAPZ–premie bedraagt maximaal 8,17% van uw referentie-inkomen. Dit is het netto belastbaar inkomen van drie jaar geleden.
Voor 2025 ligt het wettelijk maximum op €4.004,44 per jaar.
Voorbeeld: Stel, uw referentie-inkomen van drie jaar geleden was €30.000. Dan kunt u in 2025 maximaal €2.451 per jaar sparen via een VAPZ. Dit bedrag is volledig aftrekbaar, waardoor u netto een pak minder betaalt.
Alternatief: pensioensparen in de derde pijler
Wat als u niet in aanmerking komt voor een VAPZ? Dan is pensioensparen in de derde pijler een interessant alternatief.
- Fiscale voordelen: u krijgt een belastingvermindering van 25% of 30%
- Flexibel sparen: u bepaalt zelf hoeveel u inlegt, tot een jaarlijks maximum
In 2025 kunt u maximaal €1.020 sparen met een belastingvoordeel van 30%. Dat betekent een belastingbesparing van €306.
Het verschil met een VAPZ? Een VAPZ verlaagt niet alleen uw belastbaar inkomen, maar ook uw sociale bijdragen. Pensioensparen biedt enkel een belastingvoordeel. Beide kunnen echter perfect gecombineerd worden.
Veelgestelde vragen
Uw opgebouwde pensioen blijft behouden. U kunt het verder laten groeien of overzetten naar een andere pensioenopbouw.
Ja, u bent niet verplicht om elk jaar te storten. U kunt uw premie tijdelijk verlagen of pauzeren als uw inkomsten dalen.
Ja, u kunt uw opgebouwde reserve inzetten voor de aankoop, bouw of renovatie van een woning binnen de Europese Economische Ruimte. Meer lezen >
Conclusie: is een VAPZ interessant als zelfstandige in bijberoep?
✔️ Ja, als uw inkomen hoog genoeg is en u volwaardige sociale bijdragen betaalt
❌ Nee, als u starter bent of minder dan €16.870,94 per jaar verdient
💡 Alternatief: pensioensparen en of langetermijnsparen in de derde pijler bieden ook fiscale voordelen
Wilt u weten of een VAPZ voor u interessant is? Neem vrijblijvend contact op met een expert en ontdek de beste strategie voor uw pensioenopbouw.
Uw pensioenplanner
Of contacteer ons met uw vraag.
