Inhoudsopgave
Als u met pensioen gaat, ontvangt u maandelijks een wettelijk pensioen. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie en de rechten die u hebt opgebouwd, kan dit in de vorm van een alleenstaandenpensioen of een gezinspensioen zijn. Maar wat is nu precies het verschil tussen beide? En welke voorwaarden zijn van toepassing? We leggen het hieronder duidelijk voor u uit.
Alleenstaandenpensioen
Wat is een alleenstaandenpensioen?
Het alleenstaandenpensioen wordt toegekend aan mensen die niet gehuwd zijn of samenwonen. Bent u alleenstaand of woont u feitelijk of wettelijk samen? Dan ontvangt u automatisch een alleenstaandenpensioen, dat berekend wordt op basis van uw loopbaan en de rechten die u hebt opgebouwd.
Ook wanneer u samenwoont en uit elkaar gaat, heeft u geen recht op een pensioen als “uit de echt gescheiden echtgenoot”. Daarnaast is er geen recht op een overlevingspensioen of overgangsuitkering als uw samenwonende partner komt te overlijden.
Hoeveel bedraagt het alleenstaandenpensioen?
De hoogte van uw wettelijk pensioen is afhankelijk van de duur van uw loopbaan en de inkomsten die u tijdens die loopbaan hebt verdiend. De maximale bedragen voor het alleenstaandenpensioen variëren afhankelijk van uw statuut:
- Voor werknemers bedraagt het maximum € 3.093,76 bruto per maand (november 2023).
- Voor zelfstandigen ligt het maximum op € 2.071,35 bruto per maand.
- Voor ambtenaren geldt een relatief maximum: het pensioen kan niet hoger zijn dan 75% van de gemiddelde wedde van de laatste tien dienstjaren. Er is ook een absoluut maximum van € 8.129,08 bruto per maand (mei 2024).
Gezinspensioen
Wat is een gezinspensioen?
Het gezinspensioen is een gezamenlijke pensioenuitkering voor gehuwde koppels. Dit pensioen ligt meestal ongeveer 25% hoger dan het alleenstaandenpensioen, omdat wordt aangenomen dat gehuwde koppels gezamenlijke uitgaven hebben die hoger liggen dan die van een alleenstaande.
Wie komt in aanmerking voor een gezinspensioen?
Bent u gehuwd en heeft uw partner een inkomen dat lager ligt dan een bepaald grensbedrag? Dan komt u in aanmerking voor een gezinspensioen. De pensioendiensten berekenen automatisch welk pensioen (alleenstaanden- of gezinspensioen) voor u het meest voordelig is, en dat wordt dan toegekend.
Voorwaarden voor een gezinspensioen
Om recht te hebben op een gezinspensioen, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen:
- U bent gehuwd.
- Uw partner heeft geen beroepsinkomen of een inkomen dat lager ligt dan de toegestane grensbedragen.
- Het pensioen van uw partner bedraagt minder dan 25% van uw eigen pensioen.
Wanneer u een gezinspensioen ontvangt, zijn er twee mogelijkheden voor het pensioen van uw partner:
- Opschorting van het pensioen van uw partner: In dit geval mag uw partner geen werkloosheids- of ziekte-uitkering ontvangen, maar een beperkte beroepsactiviteit is wel toegestaan, mits het inkomen onder bepaalde grensbedragen blijft.
- Uitbetaling van het pensioen van uw partner met aftrek van het gezinspensioen: Ook hier mag uw partner een beroepsactiviteit uitoefenen, zolang deze binnen de toegelaten inkomensgrenzen blijft.
Deze grensbedragen verschillen naargelang de leeftijd en het statuut van uw partner. Voor de partner die weinig of geen pensioenrechten heeft opgebouwd, gelden doorgaans striktere inkomensgrenzen dan voor degene die het gezinspensioen ontvangt. Vanaf 65 jaar mag u onbeperkt bijverdienen zonder dat dit uw pensioen beïnvloedt. Worden de grensbedragen overschreden, dan valt u terug op het alleenstaandenpensioen.
Uitzondering voor ambtenaren
In het pensioenstelsel van de ambtenaren bestaat er geen gezinspensioen. Een gepensioneerde ambtenaar ontvangt altijd een eigen pensioen, ook wanneer zijn of haar partner geen pensioenrechten heeft opgebouwd. Als het alleenstaandenpensioen van een ambtenaar onder het minimumpensioen valt, kan dit verhoogd worden tot het minimumbedrag.
Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
De Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) is een uitkering die toegekend wordt aan mensen van 65 jaar en ouder (66 jaar vanaf 2025 en 67 jaar vanaf 2030) die onvoldoende financiële middelen hebben om van te leven. Bij de berekening van dit inkomen worden feitelijk en wettelijk samenwonenden gelijkgesteld met gehuwden, wat betekent dat het inkomen van beide partners in aanmerking wordt genomen. Dit kan leiden tot een herziening van de IGO.
Voorwaarden voor IGO
Om in aanmerking te komen voor de IGO, moet u voldoen aan een aantal strikte voorwaarden:
- U bent Belg, of onderdaan van een land van de Europese Economische Ruimte (EER) of een gelijkgestelde situatie.
- U heeft uw hoofdverblijfplaats in België.
- U bent minimaal 65 jaar (66 jaar vanaf 2025, 67 jaar vanaf 2030).
- Uw financiële middelen liggen onder de volgende grenzen:
- € 1.549,42 per maand voor alleenstaanden (vanaf mei 2024, index 176,06).
- € 1.032,95 per maand voor samenwonenden (vanaf mei 2024, index 176,06).
Voor mensen met de Britse nationaliteit die al vóór 1 januari 2021 een IGO ontvingen, verandert er niets. Voor degenen die de IGO na deze datum aanvragen, gelden de regels voor onderdanen van landen buiten de EER, tenzij zij eerder onder de EU-wetgeving vielen.
Samenvatting
Het belangrijkste verschil tussen een alleenstaandenpensioen en een gezinspensioen ligt in de persoonlijke situatie van de gepensioneerde en de hoogte van het pensioenbedrag. Alleenstaanden ontvangen een pensioen dat gebaseerd is op hun individuele loopbaan en inkomen, terwijl gehuwde koppels een hoger gezinspensioen kunnen krijgen, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Voor ambtenaren bestaat er geen gezinspensioen, en wie niet genoeg financiële middelen heeft, kan mogelijk in aanmerking komen voor de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO).
Door goed op de hoogte te zijn van deze verschillen, kunt u ervoor zorgen dat u het pensioen ontvangt dat het beste bij uw situatie past. Wilt u meer weten over uw persoonlijke pensioenrechten? Neem dan contact op met uw pensioeninstelling voor meer informatie.
