Verschillende soorten inflatie
Dat inflatie uw koopkracht raakt en de waarde van uw vermogen als een dief in de nacht laat wegsmelten weet u wellicht. Maar weet u welke soorten inflatie er bestaan en hoe overheden en andere instanties deze tools handig weten te gebruiken om de economie zo goed mogelijk te sturen?
Monetaire inflatie
Allereerst is er de monetaire inflatie die we reeds hebben toegelicht in ons artikel: ‘wat betekent inflatie?‘
Kosteninflatie
Vervolgens komt de kosteninflatie waarbij zelfstandigen en bedrijven de gestegen kosten doorrekenen in de prijszetting richting consument. Op deze manier trachten zij hun winstmarges op peil te houden en hun bedrijf gezond te houden. Afhankelijk van de concurrentie binnen de sector zullen sommige bedrijven makkelijker dan anderen deze stijging kunnen doorvoeren.
Wanneer de loonkost bijvoorbeeld door loonsverhoging toeneemt, dient ook deze extra kost te worden meegenomen in de verkoopprijzen. Wanneer de loonkosten echter sneller stijgen dan de arbeidsproductiviteit dan wakkert dit de loonkostinflatie aan. Dit kan nefast zijn voor de concurrentiepositie van een bedrijf.
De tegenhanger van loonkostinflatie is loonmatiging. Want in dergelijk scenario loopt de stijging van de loonkost achter op de stijgende arbeidsproductiviteit. Hierdoor wordt arbeid goedkoper en de koopkracht vermindert terwijl de werkgelegenheid wordt aangewakkerd.
Loonmatiging is een ideale formule om een loon-prijsspiraal te doorbreken. We kunnen in dergelijke spiraal terecht komen wanneer na het doorrekenen van de gestegen loonkost per producteenheid deze hogere verkoopprijzen op hun beurt opnieuw leiden tot hogere looneisen. Een toename van de loonkosten zonder hiertegenover een stijgende productiviteit te plaatsen werkt dit in de hand. Structurele aanpassingen al dan niet ingegeven door overheden dringen zich dan meestal op. Het blijft (en zeker in België) telkens opnieuw een moeilijke evenwichtsoefening tussen enerzijds werknemers (al dan niet aangemoedigd door o.a. vakbonden) en anderzijds bedrijven.
Ook kunnen de kosten oplopen doordat geïmporteerde goederen uit het buitenland duurder worden. Wordt deze prijstoename doorgerekend in de binnenlandse prijzen? Dan spreken we van geïmporteerde inflatie. Niet enkel de producten worden op deze manier geïmporteerd uit het buitenland maar ook de prijsstijging.
Vraaginflatie
Terwijl kosteninflatie in elke conjunctuur kan voorkomen, hangt vraaginflatie of bestedingsinflatie quasi steeds samen met hoogconjunctuur. Dit soort van inflatie ontstaat wanneer de vraag naar goederen groter is dan het aanbod. De productiecapaciteit is ontoereikend om aan de vraag van de markt tegemoet te komen. Dergelijke inflatie kan ontstaan wanneer de economische vooruitzichten gunstig zijn, het consumentenvertrouwen stijgt en de uitgaven toenemen of bijvoorbeeld de export stijgt.
Zoals het recente verleden heeft aangetoond, kunnen ook centrale banken de bestedingsinflatie sterk beïnvloeden. Want door het bijdrukken van geld en injecteren via financieringen in de economie kunnen zij het consumentengedrag en de vraag naar goederen behoorlijk manipuleren.
