Jan is 63 jaar en heeft al meer dan veertig jaar als zelfstandige een eigen schrijnwerkerij. Zijn lichaam voelt de lange dagen steeds meer, maar helemaal stoppen? Dat ziet hij nog niet zitten. Bovendien vraagt hij zich af of zijn pensioen wel volstaat om zijn levensstijl te behouden. Kan hij blijven bijverdienen zonder daar financieel op achteruit te gaan?

Veel zelfstandigen stellen zichzelf deze vragen wanneer het einde van hun loopbaan in zicht komt. Stoppen met werken is niet alleen een emotionele beslissing, maar ook een financiële. In dit artikel overlopen we de gevolgen van stoppen, wat u netto overhoudt, welke fiscale valkuilen er zijn en hoe u met een slimme strategie het maximale uit uw pensioen haalt.

Wanneer is het juiste moment om te stoppen als zelfstandige?

Er bestaat geen vastgelegde leeftijd waarop zelfstandigen met pensioen moeten gaan. Toch zijn er een paar sleutelmomenten waarop u belangrijke knopen moet doorhakken.

De wettelijke pensioenleeftijd

Op dit moment ligt de pensioenleeftijd in België op 65 jaar, maar tegen 2030 wordt dit 67 jaar. Wilt u vroeger stoppen? Dat kan, maar dan moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Vervroegd pensioen

Vanaf 63 jaar kunt u met pensioen als u minstens 42 jaar gewerkt hebt. Wie 44 jaar werkervaring heeft, kan zelfs al vanaf 60 jaar stoppen. Maar let op: hoe vroeger u stopt, hoe lager uw pensioenbedrag.

Soms kan het voordelig zijn om nog een paar extra jaren te blijven werken, zodat uw wettelijk pensioen stijgt. U kunt een simulatie doen via mypension.be om te kijken wat voor u de beste keuze is.

Is het financieel haalbaar?

Een pensioen moet voldoende zijn om uw huidige levensstandaard te behouden. De vraag is dus: is uw wettelijk pensioen hoog genoeg? Of hebt u nog andere inkomstenbronnen, zoals pensioensparen, vastgoed of beleggingen?

Stel dat u een wettelijk pensioen van 1.158 euro per maand ontvangt, wat het gemiddelde is voor zelfstandigen. Is dat voldoende om comfortabel te leven? Zo niet, dan kunt u overwegen om deeltijds te blijven werken of uw pensioenopbouw verder te optimaliseren.

Hoeveel pensioen krijgt u als zelfstandige?

Zelfstandigen bouwen doorgaans een lager wettelijk pensioen op dan werknemers of ambtenaren. Dit komt doordat ze minder sociale bijdragen betalen. Hier zijn de gemiddelde pensioenbedragen per maand:

• Werknemers: ongeveer 1.711 euro
• Zelfstandigen: ongeveer 1.158 euro
• Ambtenaren: ongeveer 3.316 euro

Hoe kunt u uw pensioen verhogen?

Een goede voorbereiding is cruciaal. Dit zijn enkele manieren om uw pensioen aan te vullen:

• Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ): fiscaal voordelig pensioensparen
• Pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ): speciaal voor zelfstandigen zonder vennootschap
• Individuele pensioentoezegging (IPT): voor zelfstandigen met een vennootschap
• Investeringen in vastgoed of beleggingen als extra inkomstenbron

Mag u bijverdienen na uw pensioen?

Veel zelfstandigen willen na hun pensioen nog een beperkt aantal uren blijven werken. Dat kan, maar er gelden bepaalde regels.

Onbeperkt bijverdienen na de wettelijke pensioenleeftijd (65+ jaar)

Als u pas op 65 jaar of later uw wettelijk pensioen opneemt, mag u onbeperkt bijverdienen zonder dat dit een invloed heeft op uw pensioenbedrag.

Beperkt bijverdienen bij vervroegd pensioen

Gaat u eerder met pensioen? Dan zijn er inkomensgrenzen. Overschrijdt u deze, dan wordt uw pensioen verminderd.

Voor 2025 gelden deze grenzen:

• Pensioen lager dan 19.030 euro: maximaal 27.900 euro bijverdienen
• Pensioen hoger dan 55.810 euro: elke extra euro kan uw pensioen verminderen

Stel dat u een pensioen van 18.000 euro per jaar ontvangt en nog 8.000 euro extra wilt bijverdienen. Dat is perfect mogelijk zonder gevolgen. Maar als u boven de grens gaat, loopt u het risico dat uw pensioen wordt verlaagd.

Het is verstandig om uw inkomsten goed te plannen. Overleg met uw boekhouder om niet onverwacht in een hogere belastingschaal te belanden.

Hoeveel belastingen betaalt u na uw pensioen?

Zelfstandigen schrikken soms wanneer ze ontdekken hoeveel belastingen ze nog moeten betalen nadat ze gestopt zijn met werken. Er zijn drie belangrijke kostenposten:

Belastingen op uw wettelijk pensioen

Uw wettelijk pensioen wordt belast als beroepsinkomen. Dit betekent dat u progressief wordt belast, net zoals bij een loon.

Belastingen op uw pensioenkapitaal

Hebt u een IPT, VAPZ of POZ opgebouwd? Dan betaalt u bij uitkering belastingen. Hoe ouder u bent bij de opname, hoe lager het tarief:

• Op 60 jaar: 20%
• Op 61 jaar: 18%
• Op 62-65 jaar: 16,5%
• Vanaf 66 jaar: 10%

Wachten tot uw 66ste verjaardag kan dus fiscaal voordelig zijn.

Sociale bijdragen als gepensioneerde

Zelfstandigen die na hun pensioen nog werken, betalen lagere sociale bijdragen. Dit bedraagt 15,5% op het netto-inkomen, in plaats van het standaardtarief voor actieve zelfstandigen.

Wat gebeurt er met uw levensverzekeringen en contracten?

Veel zelfstandigen hebben extra pensioensparen via een verzekering (IPT, VAPZ, POZ). Maar wist u dat de uitbetaling hiervan een invloed kan hebben op uw wettelijk pensioen?

Sommige zelfstandigen denken dat de uitkering belastingvrij is, maar dat is niet zo. U betaalt er een eenmalige belasting en sociale bijdragen op. Daarom is het belangrijk om vooraf goed te plannen wanneer u dit kapitaal opneemt.

Slimme strategieën om meer over te houden

• Werk deeltijds verder om uw pensioen te verhogen
• Plan de opname van uw pensioenkapitaal strategisch
• Vermijd fiscale verrassingen door inkomsten te spreiden
• Doe een simulatie via mypension.be en overleg met een expert

Conclusie: stoppen of doorgaan?

De keuze om te stoppen als zelfstandige is een belangrijke beslissing die zowel financieel als emotioneel impact heeft. Zorg ervoor dat u goed voorbereid bent, zodat u zonder zorgen van uw pensioen kunt genieten.

Wilt u een persoonlijk pensioenadvies? Neem contact op met een expert, ontdek de beste strategie voor uw situatie en deel dit artikel met andere zelfstandigen die voor dezelfde keuze staan.